Nominowany do Oscara® Jonas Poher Rasmussen, Marcin Macuk, Grażyna Torbicka, Jagna Niedzielska, Weronika Ławniczak, Bogdan Dziworski czy Mehrdad Oskouei - to tylko niektóre postaci ze świata kultury i filmu, które będą przyznawały nagrody w konkursach organizowanych w ramach jubileuszowej 20. edycji Millennium Docs Against Gravity.

Część kinowa festiwalu odbędzie się od 12  do 21 maja w ośmiu miastach: Warszawie, Wrocławiu, Gdyni, Katowicach, Poznaniu, Łodzi, Lublinie i Bydgoszczy. Od 23 maja do 4 czerwca potrwa część online. Bilety na pojedyncze pokazy trafią do sprzedaży w kasach i na stronach kin oraz na mdag.pl już 26 kwietnia. 

Jury Konkursu Głównego o Nagrodę Banku Millenium – Grand Prix 

Główną nagrodę festiwalu wręczą w tym roku dwaj wybitni reżyserzy i jedna z najbardziej rozpoznawalnych dziennikarek filmowych. Jonas Poher Rasmussen, duńsko-francuski reżyser filmowy i scenarzysta dał się poznać festiwalowej publiczności za sprawą swojego ostatniego filmu „Przeżyć”. Podczas 18. edycji festiwalu MDAG zdobył cztery nagrody, w tym Grand Prix a następnie, jako pierwszy film w historii, otrzymał nominacje do Oscara® w kategoriach Najlepszy film dokumentalny, Najlepszy film animowany jak i Najlepszy film międzynarodowy. Rasmussen zadebiutował w 2006 r. Filmem telewizyjnym „Something about Halfdan”. Przez długi czas pracował też w radiu, tworząc serię reportaży z całego świata. W swoich obrazach zawsze stara się eksperymentować i szukać nowych środków wyrazu, jak chociażby animacja.     

Wybitnym twórcą filmowym jest także drugi z jurorów – Mehrdad Oskouei. Niezależny irański dokumentalista, producent filmowy i scenarzysta urodził się w 1969 r. w Teheranie. Oskouei jest założycielem irańskiego Instytutu Antropologii i Kultury, a także ambasadorem kulturalnym komitetu humanitarnego Organizacji Narodów Zjednoczonych UHA. Uznawany jest za jednego z najważniejszych irańskich dokumentalistów swoich czasów. Jego filmy oddają głos marginalizowanym członkom irańskiego społeczeństwa, m.in. kobietom. W filmach dokumentalnych „Cienie bez słońca” oraz „Bezgwiezdne sny” pokazał życie kobiet w irańskim więzieniu. Oba otrzymały szereg nagród, w tym na Berlinale czy festiwalu IDFA w Amsterdamie.

Trzeciej jurorki chyba żadnemu miłośnikowi_czce filmu nie trzeba przedstawiać. Grażyna Torbicka to dziennikarka, kreatorka kultury, zajmuje się przede wszystkim sztuką filmową. Absolwentka Wydziału Wiedzy o Teatrze, Akademii Teatralnej w Warszawie. Od 2007 współtwórczyni i dyrektor artystyczna Festiwalu Filmu i Sztuki Dwa Brzegi w Kazimierzu Dolnym. Przez 31 lat związana z Programem 2 TVP. Autorka licznych reportaży o tematyce artystycznej i programów telewizyjnych poświęconych kulturze. Była jurorką na Międzynarodowych Festiwalach Filmowych w Berlinie, Cannes, Bari. Laureatka wielu nagród m.in. ośmiu Wiktorów (Nagrody Polskiej Akademii Telewizyjnej) w tym Super Wiktora jako osobowość telewizyjna i Złotej Telekamery . Za działalność w dziedzinie kultury otrzymała Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski , Srebrny Medal Gloria Artis Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, medal Stella Della Solidarieta Italiana przyznany przez prezydenta Republiki Włoch za zasługi w promocji kultury włoskiej. W 2009 została Honorową Obywatelką Kazimierza Dolnego.

Jury Konkursu Polskiego

Zanim dziennikarka filmowa i krytyczka Anna Tatarska w 2024 r. zasiądzie w jury Złotych Globów, wybierze najlepszy polski film dokumentalny 20. edycji MDAG. Jest absolwentką filmoznawstwa, wiedzy o kulturze, New York Film Academy i Polskiej Szkoły Reportażu. Jej wywiadów filmowych z gwiazdami można posłuchać w Dzień Dobry TVN. Współtworzy także kilka programów poświęconych filmom i serialom: podcasty „Z przyjemnością. O (pop) kulturze” i „Nie spać słuchać”, a także audycję „Filmozgrani” w radiu ChilliZet. Swoje recenzje publikuje też w zagranicznych mediach, m.in. w „Variety”. Poza światem filmu, bliskie są jej również idee feministyczne i ekologiczne.
 
Do Polki dołączy dwóch zagranicznych jurorów – Eric Hynes i Sirkka Möller.
Ten pierwszy jest krytykiem i reporterem. Publikował w takich tytułach jak „New York Times”, „Rolling Stone” czy „IndieWire”. Jest też długoletnim redaktorem internetowego magazynu „Revers Shot” oraz gospodarzem i koproducentem serii wideo „Reverse Shot Talkies”. Pracuje również jako kurator ds. filmu w nowojorskim Museum of the Moving Image.

Z kolei Sirkka Möller od ponad 25 lat zajmuje się organizacją i kuratorstwem międzynarodowych festiwali filmowych, skupiając się szczególnie na filmach dokumentalnych i krótkich metrażach. Pracowała m.in. przy Berlinale Talents, DOK Leipzig i DocPoint Helsinki Documentary FF. Od 2006 r. zasiada w komisji selekcyjnej sekcji Panorama na Berlinale. Moderuje także debaty branżowe w ramach DOK.forum monachijskiego DOK.fest. Swoją wiedzą dzieli się w szkołach filmowych w Monachium i Berlinie. Sama ukończyła studia z antropologii społecznej oraz filologii niderlandzkiej i nordyckiej. 

Jury Konkursu Krótkometrażowego

Po raz drugi na festiwalu zostanie zaprezentowany Konkurs filmów krótkometrażowych. Tegoroczne jury składa się z osób, które od lat w swojej pracy skupiają się na krótkich formach filmowych.

Beata Pacak przez wiele lat była redaktorką programową w redakcji filmowej w Telewizji Polskiej, gdzie odpowiadała za selekcję tytułów oraz nadzór redakcyjny nad produkcją filmów i seriali. Posiada wieloletnie doświadczenie we współpracy z festiwalami filmowymi oraz instytucjami kultury. Przez wiele lat związana z Festiwalem Filmu i Sztuki Dwa Brzegi. Obecnie selekcjonuje fabuły, dokumenty oraz filmy krótkometrażowe dla stacji CANAL+Polska oraz dla kanału filmowego Ale kino+. Od 2022 roku zasiada w Radzie Artystycznej Programów 60 Minut oraz 30 Minut Studia Munka-SFP.

Emilia Mazik to niezależna programerka filmowa mieszkająca w Holandii.  W latach 2014-2018 pracowała przy polskim Short Waves Festival, a w latach 2019-2020 pełniła funkcję dyrektorki festiwalu. W 2020 roku dołączyła do redakcji Talking Shorts, międzynarodowego magazynu poświęconego filmowi krótkometrażowemu. Jako reprezentantka European Short Film Network zainicjowała powstanie platformy streamingowej This Is Short. W 2022 objęła funkcję szefowej działu Industry na Kaboom Animation Festival (Holandia). Emilia jest także preselekcjonerką szkockiego Glasgow Short Film Festival, Krakowskiego Festiwalu Filmowego oraz członkinią zarządu holenderskiego festiwalu Leiden Shorts.

Ostatni z jurorów, Veton Nurkollari, jest współzałożycielem oraz dyrektorem artystycznym DokuFest – największego festiwalu filmów dokumentalnych i krótkometrażowych w Kosowie oraz jednym z kuratorów DokuPhoto – corocznego pokazu fotografii dokumentalnej, który odbywa się równolegle z festiwalem. Regularnie pełni funkcję kuratora programów filmowych i jurora na różnych festiwalach filmowych. Zasiada w Radzie Doradczej Bałkańskiego Centrum Dokumentalnego i w komisji selekcyjnej organizacji Cinema Eye Honors, która honoruje wzorowe rzemiosło w kręceniu filmów non-fiction w Nowym Jorku. Nurkollari zaangażowany jest w coaching i mentoring młodych filmowców z Kosowa w ramach projektów „Future is Here” i „Heritage Space”. 

Jury Konkursu o Nos Chopina 

W tym roku po raz kolejny zostanie przyznana nagroda Nos Chopina dla najlepszego filmu o muzyce i sztuce. W jury nie może więc zabraknąć przedstawiciela świata muzyki, a tym razem jest nim Marcin Macuk. Artysta, znany także pod pseudonimem Emma Cuk, to prawdziwy człowiek-orkiestra – kompozytor, wokalista, producent muzyczny i multiinstrumentalista. Był pierwszym basistą zespołu Hey. Współpracował m.in. z Moniką Brodką, Katarzyną Nosowską, Korą i nagrywał płyty z zespołami The Days, Snuz, Hey.  W 2008 r. otrzymał dwa Fryderyki – za produkcję i realizację krążków „MTV Unplugged” i „UniSexBlues” grupy Hey. Jest też producentem i współreżyserem dokumentu „Happy Olo – pogodna ballada o Olku Dobie”, który w 2017 roku otrzymał Nagrodę Publiczności na Festiwalu MDAG.

Człowiekiem wielu talentów jest także drugi z jurorów - Karol Pałka. Jego pełnometrażowy debiut dokumentalny „Bukolika” miał swój premierowy pokaz podczas 75. edycji prestiżowego festiwalu w Locarno, a na 18. edycji festiwalu MDAG zdobył nagrodę dla Najlepszego filmu polskiego. Jest absolwentem krakowskiej ASP, Szkoły Filmowej im. Krzysztofa Kieślowskiego w Katowicach i Szkoły Wajdy w Warszawie. Karol Pałka zajmuje się nie tylko filmem, ale też fotografią. Jego projekty fotograficzne nagradzane były m.in. na Lensculture Emerging Talent Awards, Hasselblad Masters Awards czy New East Photo Prize.

W jury zasiądzie także Justyna Sobolewska – krytyczka literacka i dziennikarka. Studiowała filologię polską na Uniwersytecie Warszawskim. Jest autorką zbioru esejów „Książka o czytaniu”, wyboru opowiadań Kornela Filipowicza „Moja kochana, dumna prowincja” oraz biografii Kornela Filipowicza „Miron, Ilia, Kornel. Opowieść biograficzna o Kornelu Filipowiczu”. Jurorka Wrocławskiej Nagrody Poetyckiej „Silesius” oraz Nagrody im. Witolda Gombrowicza. Za popularyzację czytelnictwa w kategorii mediów drukowanych otrzymała PIK-owy Laur, przyznawany przez Polską Izbę Książki.  Obecnie związana jest z tygodnikiem „Polityka”. 

Jury Green Warsaw Award

Jak co roku ważną część programu Millennium Docs Against Gravity stanowią filmy poświęcone ekologii. Najlepszy z nich otrzyma nagrodę Green Warsaw Award, której fundatorem jest m.st. Warszawa.

Jednym z jurorów będzie Leszek Drogosz - zastępca dyrektora Biura Infrastruktury w Urzędzie Miasta Warszawy. Leszek Drogosz zajmuje się realizacją zadań z zakresu zapewnienia bezpieczeństwa zaopatrzenia mieszkańców Warszawy w energię elektryczną, ciepło, gaz, wodę oraz odbiór ścieków, jak również zagadnieniami dotyczącymi ochrony klimatu. Całą dotychczasową pracę zawodową poświęcił m.st. Warszawie, zarządzając oraz nadzorując jednostki miejskie z sektora transportu, gospodarki wodnej, ciepła oraz gospodarki odpadami. Jeden z pomysłodawców oraz Zastępca Przewodniczącego Zespołu ds. Ochrony Klimatu działającego przy Urzędzie m.st. Warszawy.

Będzie mu towarzyszyła Jagna Niedzielska - kucharka, doradczyni kulinarna, miłośniczka i propagatorka nurtu niemarnowania w kulinariach. Niedzielska jest autorką książki „Bez Resztek”, poradnika o zdrowym przechowywaniu żywności „Eko-logiczna kuchnia Jagny Niedzielskiej”, a także e-booka o kuchni Eko-nomicznej. Jest prowadzącą program „Jagny Niedzielskiej kuchnia bez resztek” i „Widelcem po mapie” wspólnie z Damianem Kordasem. Prowadzi podcast „(Nie)zrównoważona Niedzielska”.

Trzecią jurorką, która zdecyduje, który film otrzyma Green Warsaw Award, jest Natalia Koryncka-Gruz - reżyserka filmów fabularnych i dokumentalnych, scenarzystka i producentka. Absolwentka Polonistyki UW oraz Reżyserii Filmowej PWSFTviT. W latach 1985-87 związana ze Studiem Filmowym im. Karola Irzykowskiego. W latach 1987-90 z Zespołem „Perspektywa”. Od 1992 niezależna producentka filmowa: Research Film Production (1992), Eureka Films (1993-2010), Eureka Studio sp. z o.o. (od 2010). Autorka głośnych, nagradzanych filmów dokumentalnych (m.in.”Bezprizorni”, “Zbig”, “Mała zagłada”, „Simona”), fabularnych (“Amok”, “Piekło-niebo”, “Warsaw by Night”) i cenionych spektakli Teatru Telewizji (m.in.”Inka1946”). Członkini Polskiej Akademii Filmowej, Stowarzyszenia Filmowców Polskich, Gildii Reżyserów Polskich i Europejskiej Akademii Filmowej.

Jury Konkursu Amnesty International

Nagroda Amnesty International Polska to już stały element festiwalu. Zakwalifikowane do konkursu filmy są bardzo różnorodne, ale łączy je jeden wspólny mianownik – prawa człowieka. W jury znaleźli się oczywiście przedstawiciele organizacji. 

Pierwszą z nich jest Anna Błaszczak-Banasiak, która w działania na rzecz praw człowieka angażuje się od ponad 15 lat. Jest prawniczką, aktywistką i specjalistką od prawa antydyskryminacyjnego. Szczególnie ważna jest dla niej ochrona praw osób z niepełnosprawnościami. Koordynowała proces monitoringu wdrażania postanowień Konwencji ONZ o prawach osób z niepełnosprawnościami w Polsce. W 2022 r. została nową dyrektorką Amnesty International Polska. Wcześniej pracowała w Parlamencie Europejskim i Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich, gdzie pełniła m.in. funkcję dyrektorki Zespołu ds. Równego Traktowania. Działała także na rzecz ochrony praw społeczności LGBT+. Kampania Przeciwko Homofobii przyznała jej nagrodę „Korona Równości” w kategorii prawo.

Kacper Gwardecki to zaangażowany aktywista, edukator i jeden z członków Zarządu Stowarzyszenia Amnesty International, z którym związany jest od 2013 r.  Szczególnie interesuje go prawo migracyjne i antydyskryminacyjne. Zajmuje się również prawami migrantów i mniejszości narodowych w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich. Aktualnie jest też pracownikiem globalnej organizacji pomocy humanitarnej Mercy Corps, gdzie wspiera lokalne organizacje pomagające uchodźcom z Ukrainy.

Obok przedstawicieli Amnesty International w jury znalazł się także dziennikarz i dokumentalista – Michał Bielawski. Zadebiutował w 2013 r. dokumentem pełnometrażowym „Mundial. Gra o wszystko”, który łączył opowieść o polityce i sporcie w PRL-owskiej rzeczywistości. Dokument otrzymał Wyróżnienie specjalne na festiwalu MDAG. W tym samym roku Bielawski otrzymał Nagrodę Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej jako dziennikarz, za serię wywiadów z najwybitniejszymi polskimi filmowcami. Realizował seriale dokumentalne dla Canal+, History Channel i Viaplay. W 2019 r. we współpracy z HBO Europe zrealizował dokument kreacyjny „Wiatr. Thriller dokumentalny”. Film otrzymał nominację do Orłów w kategorii Najlepszy film dokumentalny. Michał Bielawski należy do Polskiej Akademii Filmowej i do zarządu Polskiej Gildii Reżyserów Dokumentalnych. Od kilku lat przygotowuje dokument biograficzny o reżyserze Andrzeju Munku.

Jury Konkursu na Najlepsze zdjęcia

Dwie wyjątkowe artystki, dla których zdjęcia i aspekt wizualny filmu są szczególnie ważne oraz legendarny operator - oto jury Konkursu na Najlepsze zdjęcia. 

Małgorzata Szyłak jest operatorką filmową i absolwentką historii sztuki na Uniwersytecie Warszawskim oraz Wydziału Operatorskiego PWSFTviT w Łodzi. Pracowała przy wielokrotnie nagradzanych na festiwalach filmach dokumentalnych i fabularnych, m.in. „Komunii”, „Anatomii”, „Dzikich różach” czy „Trzech Kobietach”. Ten ostatni pokazywany był m.in. na festiwalu MDAG w 2013 r. zdobywając wówczas dwie nagrody. Jest członkinią Europejskiej Akademii Filmowej i Stowarzyszenia Autorów Zdjęć Filmowych PSC. Za swoją pracę operatorską otrzymała nagrody na festiwalach w Tel Awiwie i Petersburgu. 

Weronika Ławniczak tworzy sztuki wizualne, fotografię i wideo. Obok fotografii Weroniki nie sposób przejść obojętnie – mają w sobie ogromny ładunek emocjonalny, urok i zmuszają widza do refleksji. W centrum jej prac znajduje się przede wszystkim człowiek. Artystka często porzuca rekwizyty, a nawet kolory, by uchwycić ludzkie piękno w czystej formie. Potrafi też sprawić by każdy, bez względu na to czy jest profesjonalnym modelem, czy też naturszczykiem, czuł się przed jej obiektywem komfortowo. Ma na swoim koncie liczne wystawy i sesje dla cenionych marek oraz magazynów, w tym polskiego „VOGUE’a”.  

Bogdan Dziworski to operator, reżyser, scenarzysta filmowy, od 2002 roku profesor zwyczajny sztuki filmowej i fotografiki. Wykładał nie tylko na polskich uczelniach, pełniąc między innymi rolę kier. Zakładu Realizacji Obrazu Filmowego na Wydziale Radia i Telewizji Uniwersytetu Śląskiego im. Krzysztofa Kieślowskiego w Katowicach, ale także poza granica kraju - na New York University of the Arts, w Museum of Modern Art., Columbia University, Film Society of Lincoln Center czy Centro de Capacitacion Cinematografica w Meksyku. 

Jury Nagrody Stowarzyszenia Kin Studyjnych w Konkursie Polskim

 „Inspirujące, odważne, cudowne” – tak Stowarzyszenie Kin Studyjnych opisuje filmy, które powalczą o specjalną Nagrodę SKS w Konkursie Polskim. Czas poznać jurorów_ki nagrody.

Piotr Szczyszyk jest absolwentem filmoznawstwa i kultury mediów na UAM w Poznaniu. Szczególnie interesują go adaptacje gier wideo i współczesne kino dokumentalne. Jako krytyk filmowy pisał teksty dla magazynów i portali filmowych. Na co dzień kieruje działem filmu w kinie Pałacowym w Centrum Kultury Zamek. W 2018 znalazł się w składzie niezależnego jury Forum, czyli jednej z głównych sekcji Festiwalu Berlinale poświęconej kinu eksperymentalnemu. Preselekcjoner MFF Nowe Horyzonty we Wrocławiu i dyrektor programowy Festiwalu Filmów Dokumentalnych OFF CINEMA w Poznaniu.

Magdalena Cichocka to miłośniczka filmu i muzyki filmowej. Jest absolwentką Instytutu Wzornictwa na Politechnice Koszalińskiej. Od lat związana z darłowskim kinem „Bajka”. Była jurorką na Festiwalu Kino w Trampkach 2020 oraz 39. Festiwalu Młodzi i Film, gdzie również przyznawała nagrodę Sieci Kin Studyjnych. Od grudnia 2014 r. koordynatorka Programu KinoSzkoła ze strony kina Bajka. Od 2015 r. Dyrektorka Artystyczna Festiwalu Filmów Skandynawskich, jednej z najważniejszej i najbardziej rozpoznawanej imprezy organizowanej od ponad 20 lat w kinie Bajka w Darłowie. Czterokrotna laureatka nagrody KinoSzkoły TYTAN PRACY – przyznawanej dla koordynatorów w kategorii edukacja młodego widza.

Ostatni z jurorów, Rafał Mościcki, to człowiek zasłużony dla życia kulturalnego Opola. Jest nauczycielem wiedzy o filmie, pedagogiem teatru, animatorem kultury i społecznikiem. Pełni funkcję Prezesa Stowarzyszenia Opolskie Lamy i Dyrektora Festiwalu Filmowego Opolskie Lamy. W ramach Stowarzyszenia stworzył także cykl Lama Movie, czyli Akademię Filmową dla dzieci i młodzieży. Dyrektor Centrum Kultury Oleska 45 i Kina Meduza w Opolu. Za swoje zasługi dla miasta był wielokrotnie nagradzany – otrzymał m.in. Nagrodę Prezydenta Miasta Opola w Dziedzinie Kultury i Nagroda Opolskiego Kuratora Oświaty. 

Nagrodę dla Najlepszego debiutu wręczy Międzypokoleniowe Jury składające się z nastolatków oraz osób w wieku 55+. Jego skład to: Antonina Brewińska, Franciszka Strachalska, Jędrzej Fotek, Anna Starzewska, Izabela Krystosiak, Barbara Izydorczyk. 

Studio postprodukcyjne Smakjam przyzna swoją nagrodę w Konkursie Polskim za Najlepszą produkcję, natomiast Nagroda magazynu „Newseweek Psychologia” dla Najlepszego filmu o tematyce psychologicznej zostanie przyznana przez członków_kinie redakcji. 

Jurorami_kami są także widzowie_ki festiwalu! Nagroda Dokumentalna Warszawy (Nagroda Publiczności) zostanie ogłoszona po zakończeniu części kinowej festiwalu, podobnie jak Nagroda Wyborcza.pl Big Screen Doc, której zwycięzcę wyłonią głosy publiczności w Warszawie, Wrocławiu, Gdyni i Poznaniu.